Elżbieta Zawacka

Generał bryg., prof. dr. hab. Elżbieta Zawacka, ps. "Zelma", "Sulica", "Zo", urodziła się 19 marca 1909 roku w Toruniu. Po maturze, w 1927 roku, studiowała matematykę oraz dodatkowo psychologię i logikę na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu.

Z chwilą wybuchu wojny przygotowywała punkty dworcowe i sanitarne dla wojska i uciekinierów z pogranicza, następnie brała udział w walkach o Lwów. Po powrocie na Śląsk, pod ps. "Zelma", zaczęła organizować szlaki kurierskie dla Wydziału Łączności Zagranicznej Komendy Głównej organizacji, kryptonim "Zagroda", na Zachód.

Wzięła udział w Powstaniu Warszawskim jako członkini Szefostwa Wojskowej Służby Kobiet. Po kapitulacji wyszła z ludnością cywilną, by kontynuować swą służbę kurierską w "Zagrodzie". Została zdemobilizowana po rozwiązaniu AK w lutym 1945 roku.

Po zakończeniu wojny powróciła do pracy nauczycielskiej i naukowej. Uzyskała stopień doktora habilitowanego i wykładała w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, a następnie na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tytuł profesora zwyczajnego nauk humanistycznych uzyskała w 1995 roku Po przejściu na emeryturę, w 1978 roku, zajęła się gromadzeniem materiałów do dziejów konspiracji 1939-1945. W roku 1990 zorganizowała w Toruniu Fundację "Archiwum Pomorskie Armii Krajowej i Wojskowej Służby Kobiet". W 1996 roku powołała "Memoriał im. Gen. Marii Wittek", którego celem jest upamiętnienie czynu polskich kobiet w walce o wolność Ojczyzny.

Gen. Elżbieta Zawacka jest fundatorką dwóch pomników, które stanęły w Warszawie: pomnik gen. Marii Wittek oraz drugi, poświęcony "Pamięci Polek, walczących o Wolność i Niepodległość Polski".

Elżbieta Zawacka, mianowana w 1944 roku majorem AK, została awansowana do stopnia podpułkownika, a następnie pułkownika WP w latach 1996 i 1999. W 2006 roku została mianowana generałem brygady, WP, jako druga w historii Polski kobieta.

Została uhonorowana następującymi odznaczeniami:

- dwukrotnie Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari, pięciokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżami Komandorskim z Gwiazdą i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Armii Krajowej, Medalem Wojska, Krzyżem Czynu Bojowego PSZ na Zachodzie, Orderem Orła Białego, oraz innymi odznaczeniami.

W 1993 roku została wybrana Obywatelem Honorowym Miasta Torunia.

18 listopada 2008 roku Rada Miejska w Piastowie przyznała Pani Gen. Prof. Elżbiecie Zawackiej tytuł Honorowy Obywatel Miasta Piastowa.

Elżbieta Zawacka zmarła 10 stycznia 2009 roku.


 Powrót